Hamilelikte Vajinal Varis: Nedenleri, Belirtileri ve Yönetimi

Hamilelik, bir kadının hayatındaki en dönüştürücü ve mucizevi yolculuklardan biridir. Vücudunuzda her gün yeni bir değişim yaşanır; bazıları beklenen ve keyifli, bazıları ise beklenmedik ve biraz endişe verici olabilir. İşte bu beklenmedik misafirlerden biri de vajinal varislerdir. Çoğu zaman hakkında pek konuşulmayan bu durum, aslında sandığınızdan daha yaygındır. Eğer siz de bu durumu yaşıyorsanız, yalnız olmadığınızı bilmelisiniz. Gelin, hamilelikte vajinal varis konusunu tüm detaylarıyla, anlaşılır bir dille ve şefkatle ele alalım.

Vajinal Varis Nedir?

Bacaklarımızda görmeye alışkın olduğumuz varislerin, yani genişlemiş ve şişmiş damarların, hamilelik sırasında vulva (dış genital bölge) çevresinde oluşmasına vajinal varis veya vulvar varis denir. Görünüş olarak mavimsi veya mor renkte, ciltten kabarık damarlar şeklinde kendini belli edebilir. Tıpkı bacaklardaki gibi, bu damarlar da artan kan basıncı ve akışındaki yavaşlama nedeniyle genişler. Endişelenmeyin, bu durum genellikle tehlikeli olmaktan çok rahatsızlık vericidir ve çoğu zaman doğumdan sonra kendiliğinden düzelir.

Hamilelikte Neden Vajinal Varis Görülür?

Peki, neden özellikle hamilelikte bu durumla karşılaşıyoruz? Vücudunuzun bebeğinize yuva olmak için geçirdiği inanılmaz değişimlerin birkaç doğal sonucu vardır:

1. Artan Kan Hacmi: Hamilelik boyunca kan hacminiz bebeğinizi ve plasentayı beslemek için yaklaşık %40-50 oranında artar. Bu fazladan kan, damarlarınızda daha fazla baskı oluşturur.
2. Büyüyen Rahmin Baskısı: Bebeğiniz büyüdükçe rahminiz de genişler. Bu durum, pelvis bölgesindeki büyük toplardamarlara, özellikle de vücudun alt kısmından kalbe kan taşıyan ana damar olan ‘vena kava’ya baskı yapar. Bu baskı, kanın kalbe geri dönüşünü yavaşlatır ve kanın bacak, rektum (hemoroit) ve vulva damarlarında göllenmesine, yani birikmesine neden olur.
3. Hormonal Değişiklikler: Gebelik hormonu olan progesteron, damar duvarlarının daha gevşek ve esnek olmasına yol açar. Bu durum, damarların artan kan basıncına karşı koymasını zorlaştırır ve şişmeye daha yatkın hale getirir.
4. Genetik Yatkınlık: Ailenizde varis öyküsü varsa, hamilelik sırasında sizin de varis geliştirme olasılığınız bir miktar daha yüksek olabilir.

Vajinal Varisin Belirtileri Nelerdir?

Vajinal varislerin belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazı anne adayları sadece görsel olarak fark ederken, bazıları daha belirgin rahatsızlıklar yaşayabilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Baskı ve Dolgunluk Hissi: Genital bölgede bir ağırlık, baskı veya dolgunluk hissi.
• Görünür Damarlar: Vulva üzerinde gözle görülebilen, şişmiş, kıvrımlı, mavimsi damarlar.
• Ağrı ve Rahatsızlık: Özellikle uzun süre ayakta kaldıktan, yürüdükten veya günün sonunda artan bir sızlama ve ağrı.
• Kaşıntı: Varisli bölgede kaşıntı olabilir.
• Cinsel İlişki Sırasında Hassasiyet: Artan kan akışı ve şişlik nedeniyle cinsel birleşme sırasında rahatsızlık veya ağrı hissedilebilir.

Bu belirtiler genellikle hamileliğin ilerleyen aylarında, rahmin baskısı arttıkça daha belirgin hale gelir.

Vajinal Varisi Yönetmek ve Rahatlamak İçin İpuçları

Vajinal varisler can sıkıcı olsa da, rahatsızlığı yönetmek ve azaltmak için atabileceğiniz birçok adım var. İşte size yardımcı olacak bazı pratik öneriler:

• Dinlenin ve Pozisyonunuzu Ayarlayın: Uzun süre ayakta durmaktan veya oturmaktan kaçının. Sık sık mola verip pozisyon değiştirin. Dinlenirken kalçanızın altına bir yastık koyarak leğen kemiği bölgenizi hafifçe yükseltmek, kanın geri akışına yardımcı olur. Özellikle sol tarafınıza yatmak, ana toplardamar (vena kava) üzerindeki baskıyı azaltarak dolaşımı rahatlatır.
• Soğuk Kompres Uygulayın: Temiz bir beze sarılmış buz torbası veya soğuk kompresi, gün içinde birkaç kez 10-15 dakika boyunca bölgeye uygulamak şişliği ve ağrıyı hafifletebilir.
• Doğru Giyim Tercihleri: Vücudunuzu sıkan, dar pantolonlar veya taytlardan kaçının. Kan dolaşımını engellemeyen, pamuklu ve rahat iç çamaşırları tercih edin.
• Destekleyici Ürünler Kullanın: Vulvar varisler için özel olarak tasarlanmış destekleyici gebelik korseleri veya kompresyon şortları bulunmaktadır. Bu ürünler, bölgeye nazik bir baskı uygulayarak damarları destekler ve rahatsızlık hissini önemli ölçüde azaltabilir. Doktorunuza danışarak size uygun bir ürün hakkında bilgi alabilirsiniz.
• Nazik Egzersizler Yapın: Yüzme ve yürüyüş gibi dolaşımı destekleyen nazik egzersizler çok faydalıdır. Kanın vücutta daha rahat dolaşmasını sağlayarak göllenmeyi önlemeye yardımcı olur. Ancak yeni bir egzersiz programına başlamadan önce mutlaka doktorunuzun onayını alın.
• Ağır Kaldırmaktan Kaçının: Ağır kaldırmak, karın içi ve pelvik bölgedeki basıncı artırarak durumu kötüleştirebilir.

Vajinal Varis Doğumu Etkiler mi?

Anne adaylarının en büyük endişelerinden biri, bu durumun normal doğuma engel olup olmayacağıdır. Size iyi bir haberimiz var: Çoğu durumda, vajinal varisler vajinal doğuma engel teşkil etmez.

Bu damarlar yüksek basınç altında olsalar da, duvarları oldukça esnektir ve doğum sırasında bebeğin başının baskısıyla genellikle kolayca sıkışıp kenara çekilirler. Doğum sırasında yırtılma ve ciddi kanama riski oldukça düşüktür. Ancak en önemli nokta, doktorunuzu ve ebenizi bu durumdan haberdar etmenizdir. Onlar durumu bildiklerinde, doğum sırasında gerekli önlemleri alacak ve süreci yakından takip edeceklerdir.

Unutmayın, doğumdan sonraki haftalar içinde vücudunuzdaki hormonal denge yeniden kurulduğunda ve rahminiz eski boyutuna döndüğünde, bu varislerin büyük bir çoğunluğu kendiliğinden küçülerek kaybolacaktır.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Vajinal varisler genellikle iyi huylu bir durum olsa da, bazı durumlarda doktorunuza danışmanız kritik önem taşır.

Rutin Kontrollerde Mutlaka Belirtin: Hamilelik kontrolleriniz sırasında doktorunuza veya ebenize vulvar varislerinizden bahsetmekten çekinmeyin. Bu, onların genel sağlık durumunuzu tam olarak bilmelerini sağlar.

Aşağıdaki Durumlarda Vakit Kaybetmeden Doktorunuzla İletişime Geçin:

• Aşırı Ağrı ve Sertlik: Varisli damarlardan birinin aniden çok ağrılı, sert, kırmızı ve dokunulduğunda sıcak hale gelmesi. Bu, bir kan pıhtısının (tromboflebit) işareti olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.
• Kanama: Varisli bölgeden herhangi bir kanama olması durumunda.
• Şiddetli Ağrı: Basit yöntemlerle geçmeyen, günlük hayatınızı ciddi şekilde etkileyen şiddetli ağrı varlığında.

Doktorunuza Giderken Hazırlıklı Olun: Durumu en doğru şekilde aktarmak için aşağıdaki detayları takip edebilir ve doktorunuzla paylaşabilirsiniz:

• Belirtilerin Zamanlaması: Rahatsızlığınız günün hangi saatlerinde veya hangi aktivitelerden sonra artıyor?
• Görünüm: Damarların görünümündeki değişiklikleri (renk, boyut vb.) not alın.
• Denenen Yöntemler: Rahatlamak için denediğiniz yöntemleri ve hangilerinin işe yarayıp yaramadığını belirtin.
• Ek Şikayetler: Bacaklarınızda şişlik, hemoroit gibi başka şikayetleriniz olup olmadığını da doktorunuza bildirin.

Sevgili anne adayı, unutma ki hamilelik bedeninle kurduğun eşsiz bir bağdır. Bu süreçte karşılaştığın her yeni durum, vücudunun ne kadar olağanüstü bir iş başardığının bir kanıtı. Vajinal varisler gibi zorlayıcı durumlar yaşasan da, doğru bilgi, doğru adımlar ve doktorunla kuracağın açık bir iletişimle bu süreci en rahat şekilde yönetebilirsin. Kendine şefkat göster, dinlen ve bu mucizevi yolculuğun tadını çıkarmaya odaklan.