Doğum Sonrası Hemoroid: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Merhaba sevgili anne, lohusalık denilen o sihirli ama bir o kadar da zorlu yolculuğa hoş geldin. Kucağında bebeğinin mis kokusuyla belki de hayatının en anlamlı günlerini yaşıyorsun. Ama biliyoruz ki, bu süreçte bedeninin geçtiği büyük değişimler bazen can sıkıcı misafirleri de beraberinde getirebiliyor. İşte o misafirlerden biri de doğum sonrası hemoroid.

Belki de bu konuyu konuşmaktan çekiniyorsun ama inan bana, yalnız değilsin. Pek çok taze anne, doğumun ardından bu tatsız durumla karşılaşıyor. Gel, şimdi bu konuyu tüm şeffaflığıyla masaya yatıralım. Neden olur, nasıl geçer, ne zaman endişelenmek gerekir? İşte tüm sorularının cevabı bu yazıda.

Doğum Sonrası Hemoroid Neden Olur?

Hemoroid, aslında anüs (makat) çevresindeki damarların şişmesi ve genişlemesiyle oluşan bir durum. Hamilelik ve doğum süreci ise bu damarlar üzerinde ciddi bir baskı oluşturarak hemoroid oluşumuna zemin hazırlıyor. Peki, nedenleri tam olarak neler?

• Hamileliğin Getirdiği Baskı: Büyüyen rahmin, leğen kemiği bölgesindeki damarlara yaptığı baskı, kan dolaşımını yavaşlatır. Bu durum, anüs çevresindeki damarların şişmesine neden olur. Tıpkı bacaklarda oluşan varisler gibi düşünebilirsin.
• Hormonal Değişimler: Hamilelik sırasında artan progesteron hormonu, sadece rahmini değil, damar duvarlarını da gevşetir. Gevşeyen damarlar şişmeye daha yatkın hale gelir.
• Kabızlık: Hamilelik ve lohusalık döneminde sıkça karşılaşılan kabızlık, hemoroidin en yakın arkadaşıdır. Hormonlar, demir takviyeleri ve yavaşlayan bağırsak hareketleri nedeniyle yaşanan kabızlık, tuvalette daha fazla ıkınmana neden olur. Bu ıkınma ise anüs damarlarına doğrudan baskı uygular.
• Doğum Sırasındaki Ikınma: Özellikle normal doğum sırasında bebeği dünyaya getirmek için uygulanan yoğun ıkınma ve basınç, anal bölgedeki damarların aniden şişmesine ve dışarı çıkmasına yol açabilir. Bu, doğum sonrası hemoroidin en yaygın nedenidir.

Doğum Sonrası Hemoroid Belirtileri Nelerdir?

Eğer aşağıdaki belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsan, büyük ihtimalle sen de bu durumla karşı karşıyasın demektir:

• Ağrı ve Rahatsızlık: Özellikle otururken, yürürken veya tuvalet sırasında hissedilen batma, yanma ve zonklama şeklinde bir ağrı.
• Kaşıntı ve Tahriş: Anal bölgede rahatsız edici bir kaşıntı ve hassasiyet.
• Ele Gelen Şişlik: Makat çevresinde fındık büyüklüğünde, dokununca hissedilen bir veya birden fazla meme (şişlik).
• Kanama: Tuvalet sonrası temizlenirken tuvalet kağıdında parlak kırmızı renkte kan görmek veya klozette kan damlaları fark etmek. Bu kanama genellikle ağrısızdır ama endişe verici olabilir.
• Ağrılı Dışkılama: Tuvalete çıkmanın acı verici bir deneyim haline gelmesi.

Doğum Sonrası Hemoroide Ne İyi Gelir? Evde Uygulanabilecek Yöntemler

Bu can sıkıcı durumu yönetmek ve iyileşme sürecini hızlandırmak için evde uygulayabileceğin pek çok etkili yöntem var. Unutma, kendine göstereceğin şefkat, iyileşmenin ilk adımıdır.

• Oturma Banyosu: Lohusalık döneminin kurtarıcısıdır. Geniş bir leğeni veya küveti dayanabileceğin sıcaklıkta ılık suyla doldur ve günde 2-3 kez, 15-20 dakika boyunca içine otur. Bu, bölgedeki kan dolaşımını artırır, kasları gevşetir, ağrıyı ve kaşıntıyı azaltır. Suyun içine doktorunun onayıyla Epsom tuzu da ekleyebilirsin.
• Soğuk Kompres: Şişliği ve ağrıyı azaltmak için temiz bir beze sardığın buz torbasını veya soğuk suyla ıslattığın bir pedi günde birkaç kez 10-15 dakika boyunca bölgeye uygulayabilirsin. Bu, damarların büzülmesine yardımcı olur. Eczanelerde bulabileceğin, soğutulabilen özel pedler de oldukça işe yarar.
• Hijyene Dikkat Et: Bölgeyi temiz ve kuru tutmak çok önemli. Tuvalet sonrası sert tuvalet kağıtları yerine, parfümsüz ve alkolsüz ıslak mendiller veya ılık suyla dolu bir peri şişesi (doğum sonrası temizlik şişesi) kullan. Temizledikten sonra ise havluyla ovalamak yerine, nazikçe dokunarak kurula.
• Baskıyı Azalt: Uzun süre oturmaktan veya ayakta durmaktan kaçın. Oturman gerektiğinde ise bir tarafına daha fazla ağırlık vererek oturabilir veya eczanelerden temin edebileceğin bir hemoroid yastığı (simit yastık) kullanabilirsin. Bu yastıklar, anal bölgedeki baskıyı ortadan kaldırır.
• Doğru Pozisyonda Uzan: Yan yatmak, özellikle sırt üstü yatmaya göre damarlar üzerindeki baskıyı azaltır.
• Doktor Onaylı Kremler: Doktoruna veya eczacına danışarak, emzirme döneminde kullanıma uygun olan lokal anestezik veya kortizonlu kremlerden faydalanabilirsin. Bu kremler ağrıyı ve kaşıntıyı geçici olarak hafifletir.

Beslenmede Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hemoroidle mücadelenin en önemli adımı, kabızlığı önlemektir. Bağırsakların ne kadar rahat çalışırsa, iyileşmen de o kadar hızlı olur.

• Lif, Lif, Lif!: Lifli gıdalar, dışkıyı yumuşatarak ve hacmini artırarak bağırsaklardan geçişini kolaylaştırır. Günlük beslenmene mutlaka şunları ekle:
  • Meyveler: Kuru erik, incir, kayısı, elma, armut, avokado.
  • Sebzeler: Brokoli, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler, bezelye, enginar.
  • Baklagiller: Mercimek, nohut, fasulye.
  • Tam Tahıllar: Yulaf ezmesi, tam buğday ekmeği, bulgur, kinoa.
• Bol Su İç: Lifin işini yapabilmesi için suya ihtiyacı vardır. Günde en az 2-2.5 litre (8-10 bardak) su içmeyi hedefle. Özellikle emziriyorsan vücudunun daha fazla suya ihtiyacı olacağını unutma.
• Tuvalet İhtiyacını Erteleme: Vücudunun sinyalini aldığın an tuvalete git. Ertelemek, dışkının daha da sertleşmesine ve çıkmasının zorlaşmasına neden olur.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Evde uyguladığın yöntemlere rağmen şikayetlerin azalmıyorsa veya bazı endişe verici belirtiler varsa mutlaka bir genel cerrahi uzmanına görünmelisin. Unutma, sağlık profesyonelleri için bu çok normal bir durum ve utanılacak hiçbir şey yok.

Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktoruna başvur:

• Şiddetli ve Geçmeyen Ağrı: Evde uyguladığın yöntemlerin rahatlatmadığı, günlük hayatını etkileyen şiddetli bir ağrı yaşıyorsan.
• Yoğun Kanama: Tuvalet kağıdındaki birkaç damladan daha fazla, sürekli veya pıhtılı bir kanama fark edersen.
• Rengi Değişen Şişlik: Ele gelen memenin rengi mora veya siyaha dönerse ve aşırı sertleşirse, bu "tromboze hemoroid" (pıhtılaşmış hemoroid) belirtisi olabilir ve acil müdahale gerektirir.
• İyileşme Olmaması: 1-2 haftalık düzenli bakıma rağmen şikayetlerinde hiçbir azalma olmuyorsa.
• Ateş veya Akıntı: Ağrıya ateş, titreme veya iltihaplı bir akıntı eşlik ediyorsa.

Doktora Giderken Hazırlıklı Olmak İçin:

• Belirtilerini Not Al: Şikayetlerin ne zaman başladı? Ağrının şiddeti ne kadar (1-10 arası)? Kanama ne sıklıkla oluyor? Dışkılama alışkanlıkların nasıl? Bu notlar doktorun doğru teşhisi koymasına yardımcı olur.
• Kullandığın İlaçları Listele: Aldığın tüm takviyeleri (özellikle demir ilacı) ve ilaçları doktoruna bildir.
• Açık Olmaktan Çekinme: Unutma, ne kadar net ve dürüst olursan, o kadar doğru bir tedavi planı oluşturulur.

Sevgili anne, bedenin bir mucizeyi başardı. Ona iyileşmesi için zaman ve şefkat tanı. Bu süreç geçici ve doğru adımlarla yönetilebilir. Kendine iyi bak, çünkü bebeğinin sana sağlıklı ve mutlu bir şekilde ihtiyacı var.